Z kolegami i koleżankami spędzasz w szkole i poza nią bardzo dużo czasu. Razem jesteście na lekcjach, przerwach, wycieczkach czy zajęciach pozalekcyjnych. Nawet jeśli znacie się tylko z Internetu, każdego dnia masz wiele okazji, które pozwalają Ci obserwować osoby z Twojego otoczenia i zwrócić uwagę na zachowania lub słowa budzące Twój niepokój. Być może zastanawiasz się, po czym poznasz, że Twój rówieśnik przeżywa jakieś trudności.

Nie zawsze jest to oczywiste, dlatego poniżej znajdziesz kilka przykładów stanów i zachowań, które mogą świadczyć o tym, że osoba z Twojego otoczenia potrzebuje pomocy:

• smutek, przygnębienie, rozdrażnienie, częste płakanie
• obojętność, utrata radości i spontaniczności
• łatwe wpadanie w złość, irytowanie się
• częste kłótnie, konflikty z rówieśnikami
• izolowanie się, nierozmawianie z innymi
• trudności z zapamiętywaniem i ze skupieniem uwagi, rozkojarzenie
• nieobecności w szkole lub podczas zajęć poza szkołą
• nieprzygotowywanie się do lekcji, nieodrabianie zadań domowych
• ciągłe zmęczenie, brak energii, złe samopoczucie
• poczucie osamotnienia i opuszczenia przez innych, odrzucanie pomocy
• brak wiary we własne możliwości
• niepokojące zdjęcia, wpisy, filmiki przesyłane w wiadomościach lub zamieszczane na portalach społecznościowych
• częste wypowiadanie zdań: Wszystko jest bez sensu. I tak się nie uda. Nie warto marnować na mnie czas. Nieważne, i tak mi nikt nie pomoże.  Nikomu na mnie nie zależy. Nic mi się nie udaje. Wszystkim tylko przeszkadzam.
• sięganie po używki
• brak wiary w przyszłość
• samookaleczanie się
• obecność myśli samobójczych

Jak rozmawiać z rówieśnikiem w kryzysie?

Rozmowa z rówieśnikiem w kryzysie jest pierwszym krokiem do tego, by dowiedzieć się, co przeżywa i z czym się mierzy. Na początek możesz powiedzieć:

Widzę, że w ostatnim czasie jesteś smutna i często płaczesz. Bardzo mnie to martwi i myślę, że dzieje się u Ciebie coś trudnego. Chciałabym z Tobą o tym porozmawiać, żeby Cię lepiej zrozumieć. Czy jest coś, co mogę dla Ciebie zrobić?

albo

Zauważyłem, że ostatnio opuszczasz lekcje, a jak jesteś w szkole to z nikim nie rozmawiasz. Martwię się o Ciebie i zastanawiam, czy wszystko u Ciebie w porządku. Powiedz mi proszę, co się dzieje? Jak mogę Ci pomóc?

Warto pamiętać, aby podczas inicjowania rozmowy zachować spokój, być życzliwym i szczerze zainteresowanym sytuacją rówieśnika. Być może jesteś pierwszą osobą, która usłyszy o jego trudnościach i okaże zrozumienie. Samopoczucie kolegi lub koleżanki może budzić w Tobie różne emocje, mimo to ważne jest, abyś zaakceptował fakt, że w tym momencie ta osoba cierpi i jest smutna, rozdrażniona czy przygnębiona. Chcąc ją wesprzeć możesz powiedzieć:

Widzę, że jest Ci ciężko.
Jestem, jeśli chcesz porozmawiać.
Razem możemy zastanowić się, gdzie poszukać pomocy.
Mogę się tylko domyślać, co teraz przeżywasz.
Nie ma nic złego w proszeniu o pomoc.
Chcę Ci towarzyszyć w Twoich problemach.

Unikaj natomiast wypowiedzi, które mogą ranić i powodować pogorszenie nastroju:

Nic Ci nie będzie.
Głowa do góry! Myśl pozytywnie.
Postaraj się o tym nie myśleć.
Ze mną też tak było. Zobaczysz, przejdzie Ci.
Nie wiem, jak Ci pomóc.
Musimy Cię ogarnąć!

Może zdarzyć się też tak, że nie będziesz wiedzieć, co powiedzieć swojemu rówieśnikowi. Powiedz o tym wprost podkreślając, jak ważne jest to, że kolega lub koleżanka mówi Ci o swoich trudnościach.

Dziękuję, że podzieliłeś się ze mną swoimi problemami. Nie wiem, co mogę teraz powiedzieć, ale dobrze, że opowiedziałeś mi o tym, co przeżywasz.
Domyślam się, że wiele Cię kosztowało, aby mi o tym powiedzieć. Bardzo to doceniam, że się przede mną otworzyłaś.