Dane dotyczące zamachów samobójczych zakończonych zgonem w Polsce według Komendy Głównej Policji:

rok 2024  4845 samobójstw
rok 2023  5233 samobójstw
rok 2022  5108 samobójstw
rok 2021  5201 samobójstw
rok 2020  5165 samobójstw
rok 2019  5255 samobójstw
rok 2018  5182 samobójstw
rok 2017  5276 samobójstw
rok 2016  5405 samobójstw
rok 2015  5688 samobójstw

Uaktualnione dane 2018-2019 OECD:

Świat

Najwyższy wskaźnik liczby samobójstw na 100 000 mieszkańców na świecie wykazuje Korea (24,6) oraz Litwa (21,6), następnie Słowenia (16,5), Belgia (15,9) oraz Japonia (14,7). Polska, ze wskaźnikiem 11,1 klasyfikuje się na 18 miejscu.

Unia Europejska

Najwyższy wskaźnik liczby samobójstw na 100 000 mieszkańców w Unii Europejskiej wykazuje Litwa (21,6) oraz Słowenia (16,5), następnie Belgia (15,9), Łotwa (14,3) oraz Węgry (14,2). Polska, ze wskaźnikiem 11,1 klasyfikuje się na 10 miejscu.

OECD statystyki samobójstw

Świat:

Według danych statystycznych Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization, WHO) na całym świecie 800 000 ludzi rocznie odbiera sobie życie. W komunikatach przedstawianych przez WHO przebijają się informacje, że co 40 sekund ktoś popełnia samobójstwo, natomiast co 3 sekundy podejmowana jest przez kogoś próba samobójcza.

W ostatnim raporcie z 2015 roku pierwszą dziesiątkę krajów z najwyższą liczbą samobójstw, liczoną na 100 000 mieszkańców, stanowiły kolejno: Sri Lanka, Gujana, Mongolia, Kazachstan, Wybrzeże Kości Słoniowej, Surinam, Gwinea Równikowa, Litwa, Angola, Korea Południowa. Polska w tym zestawieniu plasuje się na wysokim, piętnastym miejscu. W wielu krajach samobójstwo stanowi jedną z głównych przyczyn śmierci wśród nastolatków. Mężczyźni popełniają samobójstwo trzy razy częściej niż kobiety. Odwrotna tendencja zachodzi w przypadku prób samobójczych. Samobójstwo jest trzecią najczęstszą przyczyną zgonu na świecie dla grupy wiekowej między 15. a 44. rokiem życia. Według obliczeń statystycznych więcej osób rocznie ginie śmiercią samobójczą niż w wyniku konfliktów zbrojnych i zamachów terrorystycznych liczonych razem. Każde samobójstwo ma przy tym wpływ na co najmniej sześć osób z otoczenia. Brunon Hołyst zwraca uwagę, że każdy samobójca zostawia po sobie przynajmniej kilkanaście osób w żałobie, natomiast tacy samobójcy jak Ernest Hemingway osierocają całe pokolenia i narody. Zupełnie innymi rzędami wielkości szacowane są przybliżone liczby prób samobójczych, których statystycznie jest kilkunastokrotnie więcej niż śmierci samobójczych. Najczęściej samobójstwa dokonują mężczyźni w przedziale wiekowym 16–21 i 45–55 lat. Badania prowadzone przez takie organizacje jak WHO czy IASP (International Association for Suicide Prevention – Międzynarodowe Towarzystwo Zapobiegania Samobójstwom) wykazują, że na całym świecie istnieje tendencja wzrostowa, jeżeli chodzi o zachowania samobójcze: […] według dotychczasowych trendów zanotowanych w statystykach samobójstw na podstawie danych zawartych w bazach WHO w latach 1950–2000 na całym świecie liczba samobójstw wzrosła o ponad 60%, w tym znacznie wzrosła ich liczba i odsetek w młodszych grupach wiekowych. Bardzo ważną i często poruszaną przez suicydologów kwestią jest problem adekwatności statystyk wobec rzeczywistości: […] większość suicydologów uważa, że liczba samobójstw w większości krajów na świecie jest niedoszacowana i oficjalnie rejestruje się (co najmniej) od 10% do 20% mniej samobójstw, niż faktycznie popełniono. Przyczyn rozbieżności w statystykach jest kilka, a ich częstotliwość zależy od danego państwa i jego kultury. Pierwszym czynnikiem są wartości religijne. W wielu religiach samobójstwo jest potępiane, w związku z czym bliscy zmarłego śmiercią samobójczą starają się zatuszować ten fakt z obawy przed ostracyzmem społecznym. Niekiedy w tym celu proszą o dyskrecję funkcjonariuszy policji, innym razem – pracowników szpitali. Kolejnym aspektem są problemy prawne: firmy ubezpieczeniowe bronią się przed wypłatą odszkodowania rodzinie samobójcy. Poza tym na wielu obszarach wiejskich samobójstwo nadal jest stygmatyzowane. Rodzina często próbuje zataić fakt śmierci samobójczej bliskiego, obawiając się nietolerancyjnej i piętnującej reakcji społecznej. W statystykach dotyczących samobójstw, a raczej w sposobie zbierania danych, wiele znaczy czynnik ludzki. Dlatego dokładne oszacowanie liczby zarówno samobójstw, jak i prób samobójczych jest tak trudnym zadaniem.

Polska:

„Każdego dnia w Polsce 15 osób odbiera sobie życie, wśród nich jest jedno dziecko. W wyniku śmierci samobójczej ginie więcej osób niż w wypadkach drogowych” – te dwa zdania najczęściej pojawiają się w mediach, jeżeli chodzi o problem samobójstw w Polsce.

Epatowanie liczbami to strategia dziennikarska mająca na celu zwrócenie uwagi publicznej na problem oraz stworzenie atrakcyjnych treści newsowych. Polacy nie zdają sobie sprawy z problemu zachowań samobójczych w Polsce, chociażby dlatego, że wciąż mało jest kampanii społecznych, które w świadomy i odpowiedni sposób poruszają ten problem. Najwięcej z nich dotyczy jazdy samochodem po spożyciu alkoholu, przemocy rodzinnej czy nieodpowiedzialnych zachowań nad wodą. Samobójstwo nadal jest wstydliwym społecznie problemem, a przygotowanie dotyczącej tej problematyki inicjatywy o szerszym zasięgu wymaga nie tylko nakładów finansowych, lecz także szczegółowych opracowań merytorycznych. W Polsce istnieją dwa źródła statystyk dotyczące samobójstw. Pierwszym z nich jest Główny Urząd Statystyczny, drugim Komenda Główna Policji. Każdego roku rozbieżność między obydwiema statystykami jest bardzo widoczna – w porównaniu do danych policji Główny Urząd Statystyczny publikuje swoje tabele z rocznym opóźnieniem, ponadto nie uwzględnia w ogóle prób samobójczych. Wielokrotnie problem ten podnosili w swych artykułach Agnieszka Gmitrowicz i Krzysztof Rosa. Z danych opublikowanych w marcu 2019 roku przez Komendę Główną Policji wynika, że w 2018 roku w Polsce życie odebrało sobie 5182 osoby. Jest to o 400 osób mniej niż w roku 2017. Według danych policyjnych liczba samobójstw w poprzednich latach kształtowała się następująco: 2013 – 6101 zamachów samobójczych zakończonych zgonem, 2014 – 6165, 2015 – 5688, 2016 – 5405. Najwięcej samobójstw popełniają mężczyźni w przedziale wiekowym 35–60 lat. Problemem samobójstw najbardziej dotknięte są tereny poza dużymi aglomeracjami – małe miasteczka i wsie. Wśród mężczyzn postanawiających odebrać sobie życie najczęściej są rozwiedzeni, często uzależnieni od alkoholu, a także bezrobotni. Charakterystyka tej grupy nie zmienia się od kilku lat. Samobójstwo dotyka także silniej osoby starsze, powyżej 60. roku życia. Nie jest to jednak temat medialny i rzadko jest on w Polsce przedmiotem zarówno rozpraw naukowych, jak i artykułów prasowych. Głównymi czynnikami mającymi wpływ na zachowania samobójcze w naszym kraju są: alkoholizm, trudne warunki ekonomiczne, bezrobocie, choroby psychiczne, uzależnienie od środków odurzających. Nie bez znaczenia jest wciąż utrudniony dostęp do opieki zdrowotnej w poradniach zdrowia psychicznego. Skomplikowaną sytuację w tym zakresie utrudnia jeszcze bardziej wciąż panujące w polskim społeczeństwie tabu dotyczące zarówno samobójstwa, jak i szeroko rozumianego zdrowia psychicznego.

Miesiące z najmniejszą liczbą prób samobójczych to kolejno: listopad, październik, grudzień, luty; natomiast z najmniejszą liczbą zgonów po próbach samobójczych: listopad, grudzień, luty, październik. Po drugie, można zaobserwować znaczny spadek prób samobójczych w miesiącach „powrześniowych”, z samym wrześniowym na czele. Wzrost liczby prób samobójczych, jak i zgonów pojawia się z powrotem w okolicach marca, co potwierdza teorię wiosny jako katalizatora zachowań samobójczych. (na podstawie danych w latach 2013-2021)

Raport: Samobójstwa i próby samobójcze w Polsce w latach 2020-2024 na podstawie danych KGP na dzień 17.01.2025