Wspieraj nas!

autorAnna Baran, Agnieszka Gmitrowicz, Iwona Koszewska, Marta Makara-Studzińska, Krzysztof Ostaszewski, Jolanta Palma, Tadeusz Parnowski, Radosław Pawelec, Krzysztof Rosa, Tomasz Szafrański, Łukasz Święcicki

Poradnik dla pracowników mediów

Dostrzegając ważną rolę mediów, prezentujemy materiał dotyczącyzachowań samobójczych (tj. myśli, prób samobójczych i samobójstw) i zdrowia psychicznego, zwracając szczególną uwagę na informacje, które mogą być pożyteczne w profesjonalnym podejmowaniu tych trudnych tematów w mediach.

Liczne badania dotyczące naśladowania zachowań samobójczych potwierdziły, że niewłasciwe opisy samobójstw w mediach prowadza do zwiekszenia ich liczby.

Prawdopodobienstwo wzrostu liczby samobójstw jest najwieksze w ciagu pierwszych dni po pojawieniu sie opisów w mediach i stopniowo zmniejsza sie w okresie około dwóch tygodni, ale niekiedy utrzymuje sie dłużej. Wzrost zalezy od intensywnosci przekazu medialnego, a takze tego, na ile odbiorcy moga zidentyfikowac sie z ofiara samobójstwa, jak tez od jej znaczenia – wzrost jest najwiekszy w przypadku popularnych muzyków, wokalistów, aktorów, sportowców oraz innych osób znanych i powazanych. Rozgłos medialny po samobójstwie Marilyn Monroe w 1962 roku wiazał się ze 192, a koreanskiej aktorki, Jin-Sil Choi w 2008 roku – z 429 dodatkowymi samobójstwami. Po smierci Robina Williamsa w 2014 roku w kolejnych 4 miesiacach zaobserwowano w Stanach Zjednoczonych o 1841 wiecej samobójstw. Dramatyczne reportaze o samobójstwach w wiedenskim metrze przyczyniły sie do wzrostu ich liczby. Po tym jak austriackie media zaczeły przestrzegac zalecen specjalistów, zmniejszyła sie liczba opisów i samobójstw w metrze, a takze liczba prób samobójczych. Kiedy brytyjska telewizja pokazała historie na temat przedawkowania paracetamolu, zatrucia tym lekiem zwiekszyły sie o 17% w tygodniu po emisji programu i 9% w kolejnym tygodniu. Wiele osób, które przezyło próbe samobójcza i które ogladało program, stwierdziło, ze wpłynał on na ich decyzje o podjeciu próby samobójczej. Zatrucie paracetamolem może powodowac niewydolnosc watroby i trwałe uszkodzenie mózgu.

Po serii artykułów na temat przedawkowania tego leku wprowadzono prawo, które ograniczyło znacznie liczbe tabletek w opakowaniu, co doprowadziło do zmniejszenia liczby zatruc. Amerykanski serial telewizyjny „Trzynascie powodów” (2017) przedstawia młoda osobe, która odbiera sobie zycie. Przesyła ona znajomemu nagrania, w których obwinia otoczenie i sama siebie o to, ze nie potrafiła sobie poradzic m.in. z dokuczaniem kolegów i kolezanek w szkole oraz z faktem, ze została zgwałcona. Media informowały o łaczonych z serialem próbach samobójczych m.in. w Austrii, samobójstwach dwóch nastolatek w Stanach Zjednoczonych oraz młodego mezczyzny w Peru. W Polsce nastolatka współprowadzaca blog Porcelanowe Aniołki opisała swoje doswiadczenia z depresja i myślami samobójczymi, do których, w jej odczuciu, przyczynił sie ten serial (http://porcelanoweaniolki.pl/13- powodow-jedynym-powodem). Oprócz ukazania metody, do negatywnego wpływu serialu na zachowania samobójcze mógł sie przyczynic sposób przedstawienia głównej bohaterki, jej problemów i podejmowanych autodestrukcyjnych działan. Przedstawiona bezradnosc otoczenia mogła zniechecac do szukania pomocy.

Niebezpieczne może byćprzedstawianie w mediach samobójstwa jako formy protestu i walki politycznej. Przykładem może być samospalenie Mohameda Bouazizi w Tunezji, którego czyn kopiowali jego naśladowcy, wyrazajac w ten sposób swoje niezadowolenie. Przekaz medialny łaczacy samobójstwo z cierpieniem i choroba psychiczna moze osłabiac efekt nasladownictwa, czego przykładem jest m.in. samospalenie Szarego Człowieka w Warszawie w 2017 roku.

Cały poradnik do pobrania

Zobacz więcej

Opuść stronę

Miejsce, gdzie pomoc uzyskają zarówno osoby w kryzysie samobójczym, jak i szukające wsparcia dla kogoś, kto przeżywa trudności psychiczne czy żałobę po samobójczej śmierci bliskiego.


Pamiętaj, że sięgnięcie po pomoc jest pierwszym krokiem do pokonania kryzysu.