Wesprzyj nas!

autorDavid P. Phillips

Wpływ sugestii na samobójstwo: substancjalne i teoretyczne konsekwencje efektu Wertera

Tłumaczenie artykułu: 

The Influence of Suggestion on Suicide: Substantive and Theoretical Implications of the Werther Effect, American Sociological Review 39, 1974, s. 340-354, przeł. Paulina Durakiewicz.

Książka ta cieszyła się popularnością w całej Europie i chodziły słuchy, że w różnych krajach znaleźć można było ludzi naśladujących jego sposób śmierci. Goethe napisał: „Moi przyjaciele… sądzili, że poezję należy zamienić w rzeczywistość, prawdziwym życiem naśladować powieść i zastrzelić się; i to, co z początku miało miejsce wśród niewielu, rozszerzyło się na ogół społeczeństwa…”.

I chociaż zjawisko naśladownictwa samobójstwa Wertera nie zostało wtedy oficjalnie stwierdzone, nie powstrzymało to władz niektórych państw czy miast od wprowadzenia zakazu czytania książki, przykładowo we Włoszech, Lipsku czy Kopenhadze. Ponad 100 lat po publikacji „Cierpień młodego Wertera” E. Durkheim przeprowadził badania dotyczące sugestii i samobójstwa, nie znajdując między nimi jednak żadnego powiązania. Durkheim przyznał, że efekt może przekładać się na kilka osób z najbliższego otoczenia suicydenta, natomiast nie może mieć on wpływu w skali krajowej. Stwierdził też, że faktycznie, pewne samobójstwa mogły zostać przez dane wydarzenie przyspieszone, jednak ostatecznie i tak by do nich doszło, nawet bez siły sugestii. W następnych latach suicydologowie zdawali się raczej podążać za Durkheimem, aniżeli Goethem czy Tardem i 80 lat od publikacji „Samobójstwa” [Durkheim] niewiele czasu poświęcono na powiązania pomiędzy sugestią i samobójstwem. W obszernej monografii „Bibliography on Suicide and Suicide Prevention” (1897-1970) znaleźć można kilka tysięcy haseł, jednak „sugestia” [„suggestion”], „imitacja” [„imitation”] czy „przekazywanie” [„contagion”] nie są jednymi z nich.

W swojej poddającej analizie literaturę książce D. Lester wymienia siedem badań dotyczących sugestii czy imitacji i przeznacza im jeden rozdział. Lester zauważa, że ich wyniki wskazują albo na brak wpływu (Crawford i Willis, 1966; Seiden 1968), albo na to, że samobójstwa mogły nastąpić na skutek procesu innego niż imitacja (Weiss, 1958; Kreitman i inni, 1969) a także, że niektóre z wyników pozbawione były jednoznacznej odpowiedzi (Motto, 1967). Motto (1967) postawił hipotezę, że liczba samobójstw powinna zmniejszyć się podczas strajków redakcji gazet, z braku dostępu do informacji o jakichkolwiek osobach, które odebrały sobie życie.  Motto przeanalizował statystyki w siedmiu miastach, w których doszło do strajków redakcji i nie znalazł poparcia dla swojego założenia. Crawford i Willis (1966) zbadali sześć podwójnych samobójstw i znaleźli dowód na efekt imitacji w trzech z nich, w pozostałych trzech nie udało się im natomiast tego wykazać.  Seiden (1968) przyjrzał się 5 samobójstwom dokonanym w ciągu jednego miesiąca w Berkeley i doszedł do wniosku, że imitacja nie odegrała w nich roli. Weiss (1958) zauważył, że niekiedy wdowiec (lub wdowa) podejmują próbę samobójczą w rocznicę śmierci małżonka. Ten fenomen może być zarówno rezultatem imitacji, jak i żałoby, która staje się nie do zniesienia w momencie rocznicy śmierci partnera. Kreitman i inni (1969) z kolei zasygnalizowali, że osoby podejmujące próby samobójcze często miały wielu przyjaciół borykających się z myślami samobójczymi. To badanie może wskazywać, że osoby naśladują samobójstwa przyjaciół, a także to, że osoby w grupie ryzyka dobierają sobie podobnych do siebie znajomych. W podsumowaniu Lester (1972) zauważa: „Zarówno naśladownictwo, jak i efekt sugestii są trudne do udokumentowania i wykluczenia… Wydaje się oczywiste, że analiza tego zjawiska jest na zbyt wczesnym etapie, by wysnuć zasadne wnioski”. Dlatego też według mojej wiedzy, poza obecnym badaniem, nikt w sposób metodyczny i empiryczny nie udowodnił, że naśladownictwo ma wpływ na samobójstwa na poziomie krajowym.

Cały tekst do pobrania:

To może Cię zainteresować

Opuść stronę

Miejsce, gdzie pomoc uzyskają zarówno osoby w kryzysie samobójczym, jak i szukające wsparcia dla kogoś, kto przeżywa trudności psychiczne czy żałobę po samobójczej śmierci bliskiego.


Pamiętaj, że sięgnięcie po pomoc jest pierwszym krokiem do pokonania kryzysu.