Według danych statystycznych Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization, WHO) na całym świecie 800 000 ludzi rocznie odbiera sobie życie. W komunikatach przedstawianych przez WHO przebijają się informacje, że co 40 sekund ktoś popełnia samobójstwo, natomiast co 3 sekundy podejmowana jest przez kogoś próba samobójcza. Według szacunków WHO na każde samobójstwo przypada około 10–20 prób samobójczych.

Liczba prób samobójczych w Polsce rośnie z roku na rok. Według danych statystycznych w 2023 r. doszło do 15 133 prób samobójczych, w wyniku których zmarło 5233 osoby. W Polsce każdego dnia średnio 42 osoby podejmują próbę samobójczą, z czego około 15 kończy się śmiercią. W wyniku śmierci samobójczej ginie więcej osób niż w wypadkach drogowych. Niepokojąca jest skala zjawiska wśród dzieci i młodzieży. W tej grupie w 2023 r. doszło do 2139 prób samobójczych, z których 145 zakończyło się zgonem.

 

SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE KRYZYSU SAMOBÓJCZEGO

Zjawisko próby samobójczej to proces, który może przebiegać z różną dynamiką i jest zależny od wielu czynników związanych z aktualną sytuacją osoby. Dosyć rzadko zdarzają się przypadki, kiedy proces zachowań samobójczych przebiega w sposób impulsywny, gdzie nie pojawiają się jakiekolwiek symptomy czy sygnały ostrzegawcze. Zazwyczaj jest to proces, który przechodzi przez kolejne etapy: myśli, tendencje, plany oraz próby samobójcze / samobójstwo dokonane. Może rozwijać się na przestrzeni tygodni, miesięcy lub lat. Często przez większość czasu pozostaje niezauważalny dla otoczenia, a sygnały i zachowania, które mogłyby wzbudzić zainteresowanie i niepokój, często znajdują inne wytłumaczenie.

Nie jest prawdą, że samobójstwo przychodzi bez zapowiedzi. Osoba w kryzysie, będąc w ambiwalencji uczuć, często wysyła uświadomione i nieuświadomione komunikaty świadczące o pogłębiającym się kryzysie emocjonalnym, który mógł wejść w fazę zagrożenia samobójczego.

Należy pamiętać, iż każda osoba w kryzysie przeżywa go inaczej, niemniej jednak możemy wyróżnić szereg cech i sygnałów, których występowanie powinno zwrócić uwagę otoczenia.

 

 

Pierwsza pomoc emocjonalna to rodzaj interwencji, którą podejmuje się w odpowiedzi na dostrzeżone objawy kryzysu. Jej celem jest wstępne zdiagnozowanie problemu, ocena ryzyka zagrożenia zdrowia lub życia, udzielenie wsparcia i zapewnienie ciągłości udzielanej pomocy. Podstawowym narzędziem pierwszej pomocy emocjonalnej jest rozmowa. Daje ona nie tylko możliwość uzyskania szerszych informacji o stanie naszego rozmówcy, ale pomaga także osobie w kryzysie w wyrażeniu swoich obaw i trudności.

WAŻNE:
To, że nie jesteś specjalistą z zakresu zdrowia psychicznego, nie oznacza, że nie możesz udzielić pierwszej pomocy emocjonalnej.

WAŻNE:
W trakcie rozmowy pomocowej możesz usłyszeć, że Twój rozmówca boryka się z myślami samobójczymi. Pamiętaj, że celem tej rozmowy nie jest sprawienie, aby te myśli się nie pojawiały, tylko aby nie doszło do ich realizacji. 

ZAPAMIĘTAJ 
Pytając o myśli samobójcze, nie wzbudzisz ich u Twojego rozmówcy, zaś powstrzymując się od pytania, pomijasz ważny element rozmowy pomocowej