Jedną z najgorszych rzeczy, jakie mogą spotkać lekarza, jest samobójstwo pacjenta. Do najczęstszych reakcji lekarzy po takim doświadczeniu należą: niedowierzanie, utrata pewności siebie, złość i wstyd.
Samobójstwo pacjenta może wyzwolić poczucie niekompetencji zawodowej, zwątpienie we własne umiejętności oraz lęk o reputację. Lekarz musi sobie także poradzić z niezwykle trudną sprawą, jaką są kontakty z rodziną i przyjaciółmi zmarłej osoby. Poradnik ten, przeznaczony przede wszystkim dla lekarzy pierwszego kontaktu, ma na celu przedstawienie w zarysie głównych zaburzeń i innych czynników związanych z samobójstwem oraz pokazanie, jak rozpoznawać i prowadzić pacjentów ze skłonnościami samobójczymi.
Według oszacowań WHO, w ciągu roku około milion osób popełnia samobójstwo. Samobójstwo jest jedną z dziesięciu najczęstszych przyczyn zgonów w każdym kraju, oraz jedną z trzech głównych przyczyn zgonów w grupie wiekowej od 15 do 35 lat. Psychologiczny i społeczny wpływ samobójstwa na rodzinę i społeczeństwo jest niezmierny. Na ogół jedno samobójstwo jest ciosem dla co najmniej sześciu innych osób. Jeśli samobójstwo wydarzy się w szkole czy miejscu pracy, oddziaływa na setki ludzi. Koszty samobójstwa można oszacować za pomocą wskaźnika liczby lat życia o obniżonej sprawności (DALY — disability-adjusted life years). Według tego wskaźnika, w roku 1998 na samobójstwa przypadało 1,8% ogólnego kosztu chorób na całym świecie, w granicach od 2,3% w krajach wysokorozwiniętych do 1,7% w krajach o niskich dochodach. Równa się to kosztom wynikającym z wojen i zabójstw, mniej więcej dwukrotnie przewyższa koszty cukrzycy, oraz dorównuje kosztom zamartwicy i urazów okołoporodowych.
Samobójstwo uważa się obecnie za zjawisko wielowymiarowe, będące wynikiem złożonej interakcji czynników biologicznych, genetycznych, psychologicznych, socjologicznych i środowiskowych. Badania wykazały, że w ciągu miesiąca poprzedzającego samobójstwo u lekarza było od 40 do 60% osób, które popełniają samobójstwo; znaczna większość z nich zgłosiła się do lekarza ogólnego (pierwszego kontaktu), a nie do psychiatry. W krajach, w których opieka w zakresie zdrowia psychicznego nie jest dobrze rozwinięta, stosunkowo więcej ludzi w kryzysie samobójczym zwraca się o pomoc do lekarza ogólnego.
